Wat is calcium?
Calcium wordt in de volksmond ook kalk genoemd. Het is een onmisbare bouwstof, voornamelijk voor ons beenderweefsel en gebit. Ongeveer 98% van onze beenderen bestaat uit calcium.
Je hebt een goed evenwicht aan calcium nodig. Want beenderweefsel vernieuwt zich voortdurend. Gespecialiseerde cellen als de osteoclasten breken beenderweefsel af, osteoblasten daarentegen bouwen het terug op.
Beenvorming domineert tot in je twintiger jaren. De botafbraak domineert voor de vrouw vanaf de menopauze.
Calcium-ionen in het bloed en weefselvocht zijn noodzakelijk voor de bloedstolling, de hartspiercontractie en de werking van sommige enzymen zoals lipasen. Deze ionen zijn ook essentieel voor prikkeloverdracht in de hersenen en de spiercontractie. Je spieren gaan in een kramptoestand bij een te laag calciumgehalte.
Een tekort aan kalk kan dus nare gevolgen hebben. Sommige mensen hebben wel degelijk supplementen nodig. Maar normaal gezien haal je voldoende calcium uit deze voedingsbronnen:
- melk, melkproducten en kaas: goed voor 75% van de dagelijkse behoefte.
Ook in mindere mate dragen bij tot het totale calciumgehalte:
- groene groenten zoals waterkers, spinazie, broccoli
- aardappelen
- brood
- peulvruchten
Hoeveel calcium heb je nodig?
De precieze behoefte is niet gekend. Deze is immers afhankelijk van je erfelijke aanleg en je leeftijd. Baby’s hebben bijvoorbeeld maar 210 mg per dag nodig, tieners meer dan 1300 mg, en 50-plussers tot 1200 mg.
Bij een aantal factoren heb je wel extra calcium nodig: de groei, zwangerschap, borstvoeding, fracturen en de menopauze.
In het geval van osteoporose heb je gemiddeld 1 gram per dag nodig. Liefst in combinatie met vitamine D, dat essentieel is voor de goede opname van calcium. Ook essentiële vetzuren, vitamine C, vitamine B6 en magnesium spelen een rol bij de opname van calcium .
Voor wie zijn calcium-supplementen noodzakelijk?
Hierbij in volgorde van belangrijkheid:
- al wie in behandeling is voor osteoporose
- vrouwen ouder dan 65 jaar
- zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven
- al wie corticoïden gebruikt
- iedereen ouder dan 75 jaar
- mensen, en vooral kinderen, die weinig blootgesteld worden aan zonlicht.
- vegetariërs, afhankelijk van wat ze eten
- al wie lijdt aan lactose-intolerantie
Wat als je een tekort aan kalk hebt?
Gestresseerde en humeurige mensen. Meestal hebben ze een tekort aan calcium en magnesium. De combinatie van beide stoffen is dan ook een uitstekend kalmeermiddel.
Een gebrek aan calcium kan ook leiden tot spierkrampen en schokken. Of darmknopen en spastische constipatie. Ook menstruatiekrampen zijn een gevolg van te weinig kalk in het bloed.
Calcium zorgt voor de stolling van het bloed en de vorming van hormonen. Een teveel aan calcium wordt opgeslagen in de holle beenderen. Bij een tekort haalt het hormoon uit de bijschildklier de calcium eruit.
Heb je té lang een tekort aan kalk, dan worden je beenderen poreus en breekbaar. Denk maar aan osteoporose. Er is wel een belangrijk verschil: bij mannen daalt de botdichtheid voortdurend. Bij vrouwen is deze extra groot na de menopauze.
Een tekort van calcium bij kinderen kan rachitis veroorzaken. De oorzaak van het tekort is een tekort aan vitamine D3. De beenderen blijven zeer lang week, waardoor op termijn misvormingen van de benen en/of gewrichten optreden. Vitamine D3 wordt in de huid aangemaakt onder invloed van het zonlicht.
Wil je de opname van kalk stimuleren, dan moet je veel bewegen. Maar als je ook proteïnen neemt tijdens je lichaamsbeweging, heb je ook calcium nodig. Want de opname van proteïnen veroorzaakt kalkgebrek. Ook veel in de buitenlucht vertoeven is gunstig, omdat je zo vitamine D aanmaakt.